Muzej automobila

 

Muzej automobila u Beogradu, zbirka Bratislava Petkovića, najmlađi je u nizu tehničkih muzeja u Srbiji. Osnivači Muzeja su Skupština grada Beograda i Bratislav Petković, vlasnik zbirke istorijski značajnih automobila i arhivske građe o razvoju automobilizma kod nas.

 

Kulturni spomenik

 

Pretvaranjem Moderne garaže u Muzej automobila zadovoljeno je jedno od osnovnih načela zaštite kulturnih spomenika: spomenik upotrebiti samo za svrhe bliske prvobitnoj nameni.

 

Moderna garaža

 

Sedište Muzeja je u zgradi koja je pod nazivom Moderna garaža proglašena za kulturno dobro i predstavlja karakterističan spomenik tehničke kulture vremena u kome je nastao. S obzirom  da se nalazi u centru, rado ga posećuju turisti koji pronađu smeštaj u centru grada ili iznajme neki od naših mnogobrojnih apartmana na Starom gradu.

 

 

O muzeju automobila u Beogradu

 

Muzej automobila u Beogradu, zbirka Bratislava Petkovića, najmlađi je u nizu tehničkih muzeja u Srbiji. Osnivači Muzeja su Skupština grada Beograda i Bratislav Petković, kolekcionar iz Beograda, vlasnik zbirke istorijski značajnih automobila i arhivske građe o razvoju automobilizma u nas.

Sedište Muzeja je u zgradi koja je pod nazivom Moderna garaža proglašena za kulturno dobro i predstavlja karakterističan spomenik tehničke kulture vremena u kome je nastao. Izgrađena je 1929. godine kao prva javna garaža u centru grada, po planovima ruskog arhitekte Valerija Staševskog. U njoj su bili smešteni i automobili učesnika prve beogradske međunarodne automobilske i motociklističke trke, održane 3. septembra 1939.

 

 

Pretvaranjem Moderne garaže u Muzej automobila zadovoljeno je jedno od osnovnih načela zaštite kulturnih spomenika: spomenik upotrebiti samo za svrhe bliske prvobitnoj nameni. Na taj način nastala je idealna celina koja ima svoje kulturno-tehničke poruke i istorijsku vrednost. U zbirci se nalaze stari i retki automobili, koji su istorijsko svedočanstvo i imaju poseban značaj za upoznavanje primene naučnih dostignuća, razvoja i tehničkog napretka automobilizma kod nas i u svetu. Zbirka sadrži pedeset vozila, od kojih je najstariji Maro Gardon iz 1897. godine. Predmet zaštite su i naprave, uređaji, naučna i stručna literatura, vozačke dozvole, prvi saobraćajni propisi i zakoni, registarske tablice, alati, filmski i fotografski zapisi, umetnička dela i dela primenjene umetnosti, koji doprinose izučavanju istorije automobilizma.

 

U želji da bude više od kolekcije istorijskih automobila, jer automobil je pronalazak koji u sebi sadrži sve izume čovečanstva – od onih najranijih, kao što su vatra ili točak, do najsavršenijih, koji sadrže mikroprocesore – Muzej organizuje snimanje obrazovnih emisija i filmova, predavanja, scenske događaje i druge prigodne oblike kulturno-obrazovne delatnosti u cilju popularizacije istorije automobilizma. Postao je mesto okupljanja legendi automobilizma, ljubitelja i kolekcionara muzejskih automobila. Komunikacija s publikom ostvaruje se i kamernom pozorišnom predstavom “Gran pri“, koja je sazdana na strogo dokumentarnoj građi, a govori o čuvenoj Gran Pri trci održanoj 3. septembra 1939. godine na stazi oko Kalemegdana.

Radi unapređenja svoje delatnosti Muzej sarađuje sa institucijama nauke i obrazovanja. Muzej obezbeđuje uslove za rad Društva prijatelja i saradnika Muzeja i pruža podršku osnivanju ogranaka van svog sedišta. Takođe, pruža stručnu pomoć sopstvenicima i korisnicima muzejskih automobila i daje uputstva za njihovo čuvanje i održavanje.

 

 

Kolekcija Muzeja automobila u Beogradu

 

Osnivač Muzeja automobila Bratislav Petković poseduje zbirku od oko 100 automobila, od čega je polovina u zgradu Muzeja. U zbirci se nalaze stari i retki automobili, koji imaju poseban značaj za upoznavanje razvoja i tehničkog napretka automobilizma kod nas i u svetu, kao i za istoriju automobilizma na ovim prostorima u XX veku. Najstariji automobil je Marot-Gardon, Francuska, iz 1897. godine, sa De Dion Bouton motorom.U Zbirci su i francuski automobil Charron iz 1908. godine i Ford model T iz 1925. godine, prvi automobil izrađen u velikoj seriji, na montažnoj traci. Kolekcija obuhvata i automobile iz 50-ih, 60-ih i 70-ih godina XX veka, među kojima su Mercedes 300 C – kabriolet D, poznat kao Adenauer iz 1956. godine, Jaguar MK2, iz 1963. prvi sportski luksuzni auto, Cadillac de ville kabriolet iz 1957. godine. Kolekcija obuhvata originalne i restaurisane automobile među kojima se ističu: Ford iz 1902, Lancia Lamda iz 1925, Citroën B10 iz 1926, Buick 28-58 Opera coupe iz 1928, Škoda R6 iz 1929, Aero 10 iz 1929, Aero 50 kabriolet 1z 1941. godine, Alvis iz 1930, BMW 327/328 iz 1938… Muzej poseduje prateću opremu: točkove, trube, fenjere, radioaparate, alate, vozačke dozvole, postere, trgovačke reklame, registarske tablice, prve saobraćajne propise i zakone. U Muzeju se nalaze i zbirka fotografija, dokumenata, starih alata i opreme, kao i bibliotekasa više hiljada naslova, vitrina sa ličnim stvarima Sretena Kostića, prvog šofera u Srbiji, stare benzinske pumpe, među kojima se izdvaja “Kod slepog šofera” Bože Tvrdišića.

 

Grand Prix Beograda

 

Trećeg septembra 1939 godine održana je trka Velika nagrada Beograda na stazi Kalemegdan Park. To je bio najveći sportski događaj Beograda u vreme zlatne ere automobilizma. Ovo je bio poslednji Grand Pri održan na početku drugog svetskog rata. Prvog septembra Nemci su ušli u Poljsku. Na ovu trku su došli najveći svetski vozači.

Trka je održana u čast rođendana mladog kralja Petra II Karađorđevića. Organizaciju su preuzeli Automoto klub kraljevine Jugoslavije, najstariji dnevni list na Balkanu, Politika uz svestranu pomoć moto sekcije Jugoslavije-turing kluba NEBOJŠA iz Beograda.

Najatraktivnija trka je bila sa ekipama:

Mercedes-Benc (vozači: Herman Lang, Manfred fon Brauhic)

Auto-Union (vozači: Tazio Nuvolari, Herman Miler)

 

 

U trci je učestvovao i naš Boško Milenković na autu Bugatti 51.

U ovoj trci pobedio je Tazio Nuvolari na Auto Unionu model D od 12 cilindara i 500ks u vremenu 1h 4min 3 sec. Najbrži krug je vozio prosečnom brzinom – 130,839 km/h.

Najbrži krug trke napravio je Herman Miler na Auto-Unionu 1min 14 sec.(135,924 km/h).

Značajna je bila trka sportskih kola do 2100 ccm, gde su učestvovali poznati svetski vozači: Ralf Reze, Vili Brim, Hans Venher. Trku je gledalo 75 000 gledalaca, što je izuzetno veliki broj ljudi jer je Beograd imao 360 000 stanovnika…

(izvor: http://www.automuseumbgd.com)